Geçtiğimiz haftasonu yaşanan tren kazasında 24 vatandaşımızı kaybettik.

10 yıldır can kaybına yol açan bir yolcu treni kazasının yaşanmadığı Türkiye’de Çorlu’daki kaza trenlerin bu kez kahredici bir şekilde manşetlere taşınmasına yol açtı.

Kazaya ilişkin çok sayıda soru aldık, olayı anlamadan bir şey yazmak istemedik.

İşte sıkça sorular sorular ve bizim baktığımız yerden bunlara cevaplar:

Kaza nasıl oldu?

Uzunköprü-Halkalı bölgesel treni, Çorlu Sarılar mevkiinde, aniden bastıran yağışın altını boşalttığı demiryolundan geçerken raydan çıktı. 6 vagonun 5’i devrildi.

Kaza hızdan mı kaynaklanıyor?

Hayır. Trenin 110 km hızla gittiği açıklandı. Bu yolcu trenleri için normal bir hız. Zaten kaza da bir dönüşte değil, dümdüz yolda oldu.

Hat mı eski?

Hayır. Demiryolu geçtiğimiz yıllarda yenilendi.

Kazanın köprülerin yenilenmemesinden kaynaklandığı iddiası doğru mu?

Köprülerin yenilenmesi çalışmalarının, İstanbul’u Avrupa’ya bağlayan tek hattın kapanmasına yol açacağı sebebiyle ertelendiği doğru. Ancak kaza yerinin bu köprülerle alakası yok.

Makinistler kazayı engelleyebilir miydi?

Demiryolundaki böyle bir problemi bir makinistin yüzlerce metre öncesinden görmesi mümkün değil. Görüş alanına girdiğinde ise yapacak bir şey yok.

Eskiden yolların yürüyerek kontrol edildiği, kazanın bu ekiplerin görevlerine son verilmesinden kaynaklandığı söyleniyor, doğru mu?

Demiryolunu yürüyerek gezen bir kişi bu sorunu keşfedebilirdi. Ancak ortalama iki saatte bir bir trenin geçtiği hatta, her tren öncesi, bütün yolun sürekli gözle kontrolünü sağlamak mümkün gözükmüyor.

Neden can kaybı bu kadar yüksek oldu?

Uzunköprü-Kapıkule treni, Türkiye’nin en çok yolcu taşıyan trenlerinden biri. 362 yolcu Türkiye için oldukça yüksek bir sayı.

Demiryolunun altının boşalması olağan mı?

Değil. Demiryolu ulaşımı açısından çok önemli özelliklere sahip balastların bir özelliği de belirli bir miktarda suyun geçişine izin vermesi. Su ve pisliklerin birikmesiyle zamanla dayanıklılığını yitirebiliyor, ancak tam menfez (su geçişine izin veren kanal) üzerinde bu durumun gerçekleşmesi için suyun menfezin üzerinden taşacak kadar çok miktarda gelmesi lazım.

Yok mu bunun bir çaresi?

Uzunköprü-Halkalı hattı sinyalli bir hat. Ancak balast ve toprak kaymasının sinyal sistemlerine zarar vermediği anlaşılıyor.

Balasttaki sorunu keşfedecek yaygın bir sistem henüz yok. ABD’nin Wisconsin Üniversitesi’nde, içinde Türk kökenli bir bilim adamının da olduğu bir ekip fiber optik döşeyerek balasttaki gevşemeleri takip edebildikleri bir sistem tasarladılar.

Ayrıca, balast yerine, suyun geçişine izin veren bir demiryolu zemini tasarımı var, ancak henüz yaygınlaşmadı.

Balastlar hala en yaygın güvenilir çözüm.

Kaza inceleme kurulunun olayın kök sebeplerini ortaya çıkarması ve benzer bir kazanın önüne geçilebilmesini sağlayacak araştırma ve geliştirmelere ön ayak olması tek avuntumuz olacak.

Trenler güvenli mi?

Türkiye’de yolcuların can kaybına yol açan son tren kazası 10 sene önce oldu. Otomobil ve otobüslerle karşılaştırıldığında, trenleri hala en güvenli ulaşım araçları arasında saymak yanlış olmayacaktır.

Hat ne zaman açılacak?

Hattın tamiri Salı gecesi tamamlandı ve hem yolcu, hem de yük trenleri yeniden seferlerine başladı.

Kapak Fotoğrafı: Onur G. ©