Son bir ayda, 3’ü hızlı tren olmak üzere 8 ayrı trenle Türkiye’de yaptığım toplam 2300 km’lik yolculuğun tadı hala damağımda. Bu tadı biraz daha arttıracak birkaç küçük öneri:

Biletleme

İstasyonlardan bilet almak zorlu bir uğraş. Orta büyüklükteki istasyonlarda bile tren kalkışı öncesi kuyruklar oluşabilmekte. En temel sebebi ise gişe görevlilerinin kullandığı bilet satış sisteminin kullanımının zor ve yavaş olması. İnternet alımlarında işe yarayabilecek cep telefonu bilgisinin de, özellikle gişelerde gereksiz bir zaman kaybı olduğunu söylemeliyim. İrili ufaklı tüm istasyonlarda bulunan biletmatiklerin büyük bir çoğunluğu ise çalışmıyor. Makinalar çalışamayacaksa kaldırılması daha iyi olur, köhne bir görüntü yaratıyor.

Bağlantılı trenler

TCDD bağlantılı seferlerde her tren yolculuğunu ayrı biletlendiriyor. Yani iki defa tren değiştirerek bir yere gidiyorsanız üç ayrı bilet almanız gerekiyor. Bu da gişelerde önemli bir zaman kaybına yol açıyor. Dahası, bağlantılı olarak gitme imkanı olan bir yere, gişe memuru sadece direkt giden trene baktığı için, “yer yok” diyebiliyor. Bilet satış sisteminin, gişe memuruna (ve internette kullanıcıya) bağlantılı alternatifleri gösterebilmesi ve tek bir defada tüm bağlantılı seferleri içeren tek bir biletin alınabilmesi lazım.

Sefer hızı

Ne yalan söyleyeyim, çok da hızlı gitmeyen, yolculuktan keyif almanın daha ön planda olduğu, her durakta duran trenlerin ayrı bir tadı var. Öte yandan, çok büyük bir kısmı tek hatlı demiryollarımızda, karşı treni beklemekten kaynaklanan sonu belirsiz duraklamalar can sıkıcı olabiliyor. Kalıcı çözüm elbette çift hatlı demiryolları. Ancak karşılaşma noktalarının, yolcuların zaman geçirebilecekleri büyük istasyonlar olarak seçilmesi, yolcuların ne zaman kalkış yapılacağı konusunda bilgilendirilmesi bu bekleyişleri keyifli hale bile getirebilir.

Sefer sıklığı

Demiryollarının pek çok bölümünde günde 1-2 trenden ibaret olan sefer sıklığı da demiryollarının tercih edilmesini zayıflatan etmenlerden. Ara bir durakta kısa bir şehir turu molası verip yola devam etmek pek çok yerde mümkün değil. Herhangi bir altyapı yatırımına gerek kalmadan, belki kısıtlı miktarda bir filo ve personel yatırımıyla sefer sayılarının artması içten bile değil. Kaldı ki, seyahat ettiğim trenlerin neredeyse tamamı dolup taşıyordu. Yeni seferlere müşteri bulmak zor olmayacak gibi.

Kent merkezine ulaşım

Özellikle Avrupa ve Uzak Doğu’da, tren istasyonları zaten bulundukları yerleşim merkezinin tam ortasında bulunuyorlar. Türkiye’de ise ne yazık ki istasyonların çoğu kentin çekim merkezinden uzakta kaldı. Elbette en önemli görev belediyelere düşüyor. Demiryollarının daha yoğun kullanılmasıyla bu da zamanla olacak gibi. Ancak belediyelerin bu konuda yetersiz kaldığı yerlerde, artık en küçük otobüs şirketlerinin bile organize ettiği TCDD servisleri güzel olurdu.