Demiryollarında ilk sanayi devrimi buhar gücünün kullanılmasıyla başlamıştır. Bunu elektrik gücünün kullanıldığı ve her yerde simge olarak gösterilen bant sistemi ve dijital otomasyon izlemiştir.

Günümüzde Endüstri 4.0 diye adlandırılan dördüncü sanayi devrimi başlamış ve fiilen bu sürecin içerisindeyiz.

Seri bir üretim temelinde bir ‘sayısallaştırma’ anlamına gelmektedir. Endüstri 4.0 ile birlikte tasarımlar fabrikalara gönderilecek ve bu tasarımlar ışığında fabrikalarda plastik, metal ya da kompozit ham ya da yarı mamul malzemelerden istenilen parçalar 3D printer cihazlardan çıktı olarak alınabilecektir. Bu süreç hem tasarımcı hem de geleneksel tedarikçilere oranla son kullanıcılar için de katma değeri yüksek olan bir süreç haline gelecektir.

“Kendi kendine üretim ” olarak da adlandırılabilecek bu sistem dikey bütünleşmiş olan tedarik zincirinde üçüncü parti bir aktivite haline gelmek demektir.

Demiryolu sektöründeki dördüncü sanayi devrimi dönüşümü oldukça yavaş gerçekleşmektedir. Bunun nedenlerinden biri genellikle demiryolu altyapısı ve demiryolu araçları konularında hala emniyet kritik sistemlerde kendi sınırlama ve normlara ihtiyaç duyulmasıdır. Tedarik zincirinin karmaşık ve emniyet kritik noktaların oldukça fazla olduğu demiryolu sektöründe yeni teknolojinin sertifikalandırılması oldukça zordur. O halde Endüstri 4.0,dördüncü sanayi devriminin demiryolu sektörüne etkisi nasıl olacak? Dünya demiryolu sektörü bu devrimin arkasında kalmadığından nasıl emin olacaktır?

Kişiselleştirmiş Sistemlere Hazırlıklı Olun

Öncelikle yeni üretim metotları için inovasyonun önündeki engelleri kaldırmak gerekmektedir. Mevcut haliyle farklı pazarlarda kullanılan değişik tipte altyapıya ve demiryolu aracına sahip ülkelerde kullanılan spesifik bir ürünün üretim prosesi birbirinden çok farklı üretim altyapısına ihtiyaç duymaktadır. Kurulacak her bir üretim hattı yüksek maliyet demektir.

Dördüncü sanayi devrimi dünyasında, fabrikalardaki her bir birimin bir ağının olacağı uçtan uca üretim yerine her biri kişiselleştirilmiş birimlerin olacağı öngörülmektedir. Örnek olarak, bir demiryolu aracı “üreticisi”, fabrika ağına tasarım dosyasını ileten birim haline gelecektir. Boji ve şaseye ait metal parçalar ve araç gövdesinin kompozit parçaları 3D printer cihazları ve kontrol sistemlerini oluşturan elektronik ekipmanlar elektronik üniteler tarafından oluşturulabilecektir. Tam otomatik otomasyon sistemleri değişik tiplerdeki komponentlere ihtiyaç duyan demiryolu araçları için konfigürasyonlar sunabilecektir. Bu sayede fiziksel üretimdeki karmaşıklık dijital dünya ile daha sade , süreci kısaltan ve maliyetleri inanılmaz düşüren bir hal alacaktır.

Bu yeni kavram büyük bir kişiselleştirme yerine müşteriden talep olarak gelen farklı tip ve altyapıya uygun araçların üretimini kolaylaştırıcı bir etki yapacak ve ortak noktaların yoğunlukta olduğu bir ‘üretim platformu’ ortaya çıkaracaktır.

Belgelendirme Süreçleri Kısalıyor

Endüstri 4.0 ile birlikte tip onayı ve sertifikasyon süreçlerinin gelecekte daha akıcı ve kısa bir sürece sahip olmaları beklenmektedir. Hâlihazırdaki süreçte, emniyet kritik sistemlerden ve son kullanıcılardan kaynaklı gereksinimlerin karşılanması gerekmekle birlikte bu gereksinimlerin karşılanması çok büyük bir zaman ve işçilik kaybına neden olmakta ve maliyetleri büyük ölçüde arttırmaktadır. Tedarikçilerin problem çözümlerindeki yaklaşımlarının sertifika temelli olarak ele alınarak maliyetlerinin düşürülmesi konusunda birlikte çalışmaları beklenmektedir. Bu konuda Endüstri 4.0 büyük bir hız kazandıracaktır. Değişimin bir gereği olarak demiryolu sektörünün bu konuya da sanayi devrimi ölçeğinde yaklaşım sergilemesi gerekmektedir.

Demiryolu altyapı sahipleri ihtiyaç duydukları alanlarda özellikli bir yaklaşıma ihtiyaç duymaktadır. Demiryolu işletmecileri istedikleri tasarım değişikliklerini elektronik olarak araç üreticisine gönderebilecek ve daha üretimi yapılmadan ürünü “gerçeğe yakın” sanal ortamda deneyimleme imkanı bulacak ve gerekli değişiklikleri araç üreticisine bildirebilecektir. Demiryolu otoriteleri ve onaylanmış kuruluşlar (No-Bo vb.) ‘aerodinamik sertifikasyon’ süreçlerini geliştirecek ve artan talepler ile hızlı hareket eden bir tedarik zinciri oluşumuna katkı vereceklerdir.

Gelecek Nesil Tedarik Zinciri

Dördüncü sanayi devrimi ile birlikte sistemlerin tasarımı ve sertifikasyonu, fonsiyonel üretim konseptleri ve tedarik zinciri sürecinin kendisinden daha önemli hale gelecek. “Çekirdek iş” tanımlaması değişecek, daha akıcı ve kişiselleştirilmiş bir fabrika ağı, ürünün kendisinden daha önemli hale gelecektir. Günümüzde rekabet halinde olan iki şirket fabrikalarında üretim sürecinde basit değişiklikler ile üretimi daha verimli hale getirip avantaj sağlayabilirler. Bu yeni bir kavram değildir. Toplumsal üretim süreçleri daha önceleri de vardı fakat süreçleri kısaltmak sanayi devrimleri ile mümkün oldu.

Bütün bu gelişmeler ışığında dördüncü sanayi devrimi ile daha çok konuşulur olacak olan, “akıllı sistemlerin” güvenliği ve fikri mülkiyet haklarının korunmasın daha önemli hale geleceğidir. Özellikle tek kullanımlık şifrelemeler fabrikaların gündemine gelebilecektir. Üretim /Montaj süreçlerinin belgelendirilmesi, üretilen ürünlerdeki hataların en aza indirilmesi ve istenen değişikliklerin hızlı bir şekilde uygulanabilmesi ihtiyacını ortaya çıkacaktır. Üçüncü partiler süreçlere daha fazla dâhil olacak tasarımcı ya da üreticileri ortaya çıkan/çıkacak hatalar ile ilgili daha hızlı bir karar verme süreci meydana getirecektir.

Demiryollarında Endüstri 4.0 değişimi çok yakında…!

Henüz dördüncü sanayi devrimi fiilen başlamadı fakat sektördeki her bir süreci en kısa sürede köklü bir şekilde değiştirecek. Fakat demiryolu sektöründe ‘rekabet edebilir ’ olmak isteniyorsa dönüşümün gerekliliğine inanmak ve bu konuda adım atmak gerekiyor. Demiryollarında dördüncü sanayi devrimi etkilerinin ilk etapta sinyal sistemleri, yolcu hizmetleri, araç bilgilendirme sistemleri, atölye/depo bakım hizmetleri, demiryolu araçları üzerindeki komponentler üzerinde görülmesi bekleniyor.