Haydarpaşa Garı’nın kalkacağına dair yapılan son açıklamalar kafaları karıştırdı.

İstanbul Belediye Başkan adayı Binali Yıldırım, bir TV programında, Haydarpaşa Garı’nı kaldırılacaklarını ve yerine tasarım merkezi kuracaklarını dile getirdi.

Seçim sonucu ne olur elbette belli değil. Ancak Haydarpaşa’nın gar olarak kullanılıp kullanılmayacağı belediyenin değil, TCDD’nin insiyatifinde. Dolayısıyla Yıldırım’ın bu açıklaması muhtemelen TCDD’nin, yani hükümetin planlarına dayanıyor.

Oysa Haydarpaşa Garı’nın hızlı trenler için kalkış istasyonu olacağı açıklanmıştı. Söğütlüçeşme’yi Haydarpaşa’ya bağlayan hatların ve üzerinden geçen köprünün yenilenmesi için bir yılı aşkın bir süredir çalışmalar devam ediyordu.

Bu durumda, “Haydarpaşa Garı kalkacak” söylemi iki anlama geliyor olabilir:

Haydarpaşa sadece yolcu garı olacak

Röportajda tek bir cümleyle geçildiği için çok açık değil, Yıldırım’ın kastının “tümüyle kaldırmak” olmaması ihtimal dahilinde.

Sadece gar olarak değil, aynı zamanda TCDD İstanbul Bölge binası, depo, atölye, misafirhane, tren park alanı gibi hizmetleri de barındıran Haydarpaşa’nın bundan böyle sadece bir gar hizmeti vereceği kastedilmiş olabilir.

Bu durumda Haydarpaşa Garı, bazı hızlı trenler, Ada Ekspresi, yeniden başlayabilecek gece trenleri ve geçtiğimiz günlerde gündeme getirilen turizm trenleri için ana kalkış istasyonu olabilir.

Bu seçenek, halen gar binasını kullanan TCDD bölge ofisinin taşınması anlamına geliyor. Muhtemel adres, yük ve yolcu trenlerinin yoğunlukla kalkış yapacağı Halkalı. Zaten istasyon yanında büyük bir binanın inşaatı da devam ediyor.

Liman bağlantıları ve park hatlarının kaldırılmasıyla ortaya çıkacak büyük bir alan ise muhtemelen sosyal ve/veya ticari donatılara dönüştürülecek.

Haydarpaşa’nın gar işlevi tümüyle sona erecek

Ancak “Haydarpaşa Garı kaldırılacak” cümlesi Haydarpaşa’nın gar işlevinin tümüyle sona ereceğini çağrıştırıyor.

Uzun yıllar İstanbul kalkışlı trenlere ev sahipliği yapan Haydarpaşa Garı’nın tahtı yeni projelerle sarsıldı. Hızlı trenlerin tamamının Halkalı kalkışlı olması durumunda Haydarpaşa’ya uğramayacak.

İnşaat sırasında ortaya çıkan Khalkedon limanı kalıntıları da, gar alanının altında büyük bir tarih yattığını gösteriyor. Kalıntıların tümüyle ortaya çıkarılması yıllar sürebilir.

İstanbul toplu ulaşımının belkemiği haline gelecek Marmaray’ın Haydarpaşa’ya erişimi yok. Haydarpaşa’ya en yakın metro durağı 1 km mesafede. Haydarpaşa’nın güzel bir denizyolu bağlantısı var, ancak vapurlar Marmaray’la birlikte giderek daha az kullanılıyor. Bu yüzden İstanbulluların büyük kısmının trene binmek için başka istasyonları tercih etmesi bekleniyor.

Hızlı trene ağırlık veren TCDD’nin konvansiyonel trenleri İstanbul’a getirmek gibi bir gündemi bulunmuyor, en azından şimdiye kadar açıklanmadı. Tek aktif konvansiyonel tren Ada Ekspresi kaldı. Eğer Halkalı’dan kaldırılırsa o da Haydarpaşa’ya uğramayacak. Dolayısıyla konvansiyonel ve banliyö trenleri için depo alanına da ihtiyaç kalmadığı düşünülebilir.

Bu durumda Haydarpaşa Garı ve Haydarpaşa Limanı’nın tüm demiryolu bağlantıları çıkarılarak tümüyle yeni projelere göre yeniden tasarlanması ihtimal dahilinde.

***

Haydarpaşa’nın kaderi 2019 yılı içinde belirlenmiş olacak.

Türkiye için trenle yolculuğun en önemli simgelerinden birisi haline gelmiş Haydarpaşa’nın trenlerden tümüyle koparılmasının çok kişinin içini sızlatacağına şüphe yok.