5 Ocak’ta Ankara’da, 10 yıllık bir aranın ardından yeniden başlayan Islamabad-İzmit treninin Ankara’dan geçişi sırasında bir tören düzenlendi.

Pakistan-Türkiye güzergahında 8 vagonluk tuz yüküyle 21 Aralık’ta İslamabad’dan yola çıkan ilk yük treni İzmit’e varış yaptı. Trenin Ankara’dan geçişi sırasında bir tören düzenlendi. İlk tren 6543 kilometrelik mesafeyi 13 günde tamamladı. 525 ton sabun taşı taşıyan ikinci tren de geçtiğimiz hafta, 28 Aralık’ta İslamabad’dan çıkış yaptı.

Türkiye-Pakistan treni ilk kez 2009’da organize edilmiş, ancak operasyonel sebeplerle bir süre sonra durdurulmuştu. Geçtiğimiz yılın başında da girişimde bulunulmuş, ancak sonuçlanmamıştı.

Yeni trenin bir dizi zorlukla baş etmesi gerekecek. En büyüğü talep yetersizliği. İlk tren sadece 150 tondu, oysa standart blok trenlerin taşıdığı net ağırlık en az 500-600 ton civarı. İkinci tren ise daha ağır, 525 ton taşıyor ve halen Türkiye sınırına doğru ilerliyor. Yapılan açıklamalardan henüz dönüş yüklerine ilişkin bir anlaşma yapılmadığı anlaşılıyor. Trenle Afganistan ve Hindistan’ın da ilgilendiği, hem Türkiye, hem de Avrupa’ya yaptıkları taşımalarda kullanmak istedikleri belirtiliyor. Eğer başarılı olursa trene talebin ciddi olarak artması beklenmeli.

Bir diğer konu, İran’a yönelik yaptırımlar. Tren aslında İran’ı transit olarak, herhangi bir yük alış verişi olmadan geçse de, yaptırımlardan kaçınmak isteyen firmalar için İran rotası bir soru işareti yaratabiliyor.

Pakistan ve Türkiye/İran arasındaki ray açıklığı farkı da bu hattın bir diğer dezavantajı. Pakistan vagonları bu farktan dolayı İran’da yoluna devam edemiyor, bu yüzden yükler, Pakistan-İran sınırında elleçlenmek durumunda. Yol üzerinde aktarmalar müşterilerin tercih etmediği bir durum, bu yüzden, İslamabad-İstanbul treninin 2009’daki gibi konteyner trenine dönüşmesi olası.

Transit süre denizin neredeyse yarısı, 13 gün olarak gerçekleşti. Ancak yine de bu hız, Trans Asya, özellikle de Çin-Avrupa trenlerinin yaklaşık yarı hızı. Trenin, hızı bir rekabet unsuru olarak kullanabilmesi için, değerli yükler bulması gerekecek.

Son olarak, İran’dan Türkiye yönlü taşımalarda vagon tedariği önemli bir problem. İran Devlet Demiryolları’nın (RAI) kendine ait vagonu bulunmuyor, tamamı özel firmalar tarafından işletiliyor ve genellikle Türkiye yönlü yüklerde tercih edilmiyor. Halen İran’dan Türkiye’ye gönderilecek demiryolu yükleri için TCDDT vagonlarının gelmesi ve boşalması bekleniyor.

Kapak fotoğrafı: Vitali ©