Birkaç ay içinde iki kıtadaki ulusal demiryolu ağımız Marmaray tüneli üzerinden birbirine bağlanıyor.

“Çin’i İngiltere’ye bağlayacağız” sloganının öne çıktığı bu bağlantıyı yük trenlerinin de kullanacağı resmi açıklamalarda yer aldı. Buna rağmen tereddütler devam ediyor.

İşte sıkça dile getirilen tereddütler:

Tünelden geçecek zaman kısıtlı

Marmaray banliyö trenleri 06:00-24:00 arası çalışıyor. Yük trenlerinin kullanacağı yerin üstündeki 3. hat da gün boyu hızlı trenler ve yolcu trenleri tarafından kullanılacak. Bu yüzden yük trenlerinin Gebze’den Halkalı’ya kadar tüm güzergahı trenlerin çalışmadığı 6 saat içinde geçmeleri gerekiyor. Bu 6 saat içinde hattın günlük kontrollerin de tamamlanması gerekiyor. Bir trenin 76 km’lik hattan geçişi bir saati bulacak.

Kurp çok dar

Ayrılıkçeşme’yi Üsküdar’a bağlayan tünelde sert bir dönüş var. 301.5 metre yarıçapında. Ama bu yük trenleri için çok sıradışı bir durum değil, Türkiye’deki hatların yaklaşık %20’si 200-500 metre yarı çaplı.

Eğim yüksek

Tünelin Sirkeci-Üsküdar arasında eğim binde 17.7. Bu yük trenleri için başedilebilir bir eğim, hatlarımızda binde 20’nin üzerinde eğimlerimiz var.

Marmaray hattı yük treni geçişi düşünülerek inşaa edilmedi

Hat, baştan itibaren yük treni geçişleri göz önünde bulunduralarak yapıldı. Yüzey hatlarının 3 hat olmasının bir sebebi de bu.

Tehlikeli yüklerin şehir içinden geçmesi sakıncalı

Marmaray hattından ve tünelden tehlikeli maddeler taşınmayacak. Açık yüklere de izin verilmesi beklenmiyor. Bu tür yükler için feribot hizmet vermeye devam edecek.

Hızlı tren geçen hattan yük treni geçemez

Buna göre inşaa edildiği sürece mümkün. Bursa hattı da bu şekilde inşaa ediliyor. Hatta bundan sonraki tüm hızlı tren hatları yük trenlerinin geçişine uygun yapılacak. Hızlı tren hattının en önemli farkı dönüşlerde merkez kaç kuvvetinin etkisini azaltmak için verilen eğimler (dever), ancak Marmaray hattı boyunca dönüşler fazla değil ve hızlı trenler ve yük trenlerinin hızı birbirine yakın olacak. Yine de yük trenlerinin geçtiği hatların iyi kontrol edilmesi gerekiyor.

Marmaray tünelinin yapısı yük trenlerinin geçişine uygun değil

Dünyada deniz altından geçen ve yük trenlerinin kullandığı başka tüneller var. Ancak Marmaray tüneli diğerlerinin aksine bir batırma tünel. Bu yüzden yük trenlerinin yol açacağı vibrasyonun tehlike yaratabileceği düşünülüyor. Karşılaştırmak gerekirse, bir yük treni 1000-1300 ton. Raya düşen dingil ağırlığı 22.5 tona kadar çıkabiliyor. Marmaray trenlerin dolu ağırlığı 723 ton, dingil ağırılığı 18 ton. Hızlı tren setleri ise 400 ila 550 ton arasında, dingil ağırlığı 17 ton.

Kapak fotoğrafı: Wikimedia CC BY-SA 4.0