Türkiye’nin güneydoğusunda meydana gelen ve etkileri 11 ile yayılan depremin bilançosu hayli ağır.

Yaklaşık 15 milyon insanın yaşadığı bir bölgede gerçekleşen depremde hayatını kaybedenlerin sayısı 50 bini geçti. 100 binin üzerinde kişi yaralandı. 200 binin üzerinde yıkıldı ya da ağır hasar gördü. Başka illere tahliye edilenlerin sayısı 350 bin olarak açıklandı. Geniş bir coğrafyada ağır bir yıkıma yol açan deprem, kamu kurumlarından kentlerin altyapısına, siyasetçisinden sivil toplum örgütlerine toplumun tüm parçalarının bu tür afetlere ne derece hazır olduğunu da gözler önüne serdi.

Depremlerden etkilenen bölgede demiryolu yük ve yolcu taşımacılığında Türkiye ortalamasına göre yoğun denebilecek bir seviyede kullanılmaktaydı. Depremin ardından demiryolcular, bir yandan demiryollarındaki tahribatı onarmak için, öte yandan da bölgenin lojistik ihtiyaçlarına cevap verebilmek için yoğun bir emek verdiler. Yaklaşık 1.5 ayın ardından demiryollarında yaşananlar ve gelinen durum şöyle:

Yolcu trenleri normale döndü

Çok sayıda yolcu treni, depremden etkilenen bölgelerden geçen yolları kullanıyor. Geniş bir coğrafyaya yayılan depremde 1275 km demiryolu bükülme, kırılma, heyelan sonucu kapandı, ancak çok büyük bir kısmı (1060 km) ilk hafta içinde tamir edilerek ulaşıma açıldı. Halen Adana-Elazığ arasında hizmet veren Fırat Ekspresi dışında tüm trenler çalışmaya başladılar.

Raylarda can kaybı yok

Deprem bir tren kazasına neden olmadı. Bunda, depremin az sayıda gece treninin çalışmakta olduğu saatlerde olmasının da payı var. Gaziantep’te park halindeyken devrilen yolcu trenleri ise bir can kaybına yol açmadı.

Acil barınma ihtiyacına çözüm

Milyonlarca kişinin evlerini kullanamaz hale geldiği depremin hemen sonrasında yolcu vagonları, acil barınma ihtiyaçlarının karşılanmasında güvenli ve konforlu bir seçenek olarak dikkat çekti. TCDD sosyal tesisleri ile birlikte vagonlar 6 bin kişiye ev sahipliği yaptı.

Tahliyelerde trenler rol aldı

Deprem bölgesinde karayolları, bölgeye gitmek ve bölgeden ayrılmak isteyen çok sayıda araç nedeniyle kitlenirken, demiryolları iyi bir alternatif olabileceğini gösterdi. Düzenlenen “afetzede aktarım trenleri” ile Malatya’dan Ankara ve Kayseri’ye, Adana’dan Kayseri ve Konya’ya, İskenderun’dan Denizli’ye, Ceyhan’dan Mersin’e 158 seferde 30 bin kişi taşındı.

Yardım ekipleri ve malzemeleri taşındı

Bölgeye taşınan personelde uçaklar, malzemede ise karayolu ilk sırada yer aldı. Yine de trenlerin her iki başlıkta da görev aldığını, 3000’in üzerinde doktor ve askeri personelin trenlerle bölgeye ulaştığını, 27 yardım treni ile yaşam konteyneri, seyyar WC ve insani yardım malzemesi taşındığını belirtelim.

Uluslararası yardımların da bir kısmı sınırlarda teslim alınarak deprem bölgesine trenlerle taşındı.

Akaryakıt ihtiyacı demiryollarından

Depremin ilk günlerinde deprem bölgesinde yaşanan akaryakıt sıkıntısına en etkin çözümlerden birini demiryolları sağladı. Trenler bölgeye taşıdığı 30 bin ton akaryakıt, ambulans/iş makinası gibi araçların ihtiyacını karşıladı.

Kapak fotoğrafının orjinali: Jeoloji Mühendisleri Odası ©