Serbestleşme ile birlikte özel firmaların birer ikişer tren operatörlüğüne soyunması, trenlerin emniyeti konusunu gündemin üst başlıkları arasına taşıdı.

Tüm tren operatörlerinin, taşımacılığa başlamadan önce, etkili bir emniyet yönetim sistemi (EYS) kurduklarını ve ekip üyelerinin bu sistemin kendilerini ilgilendiren kısımlarına hakim olduğunu DDGM’ye kanıtlamaları gerekiyor.

İşte bu konuyla ilgili, gerek Türkiye’deki emniyet yönetim sistemlerinin temel kriterlerini belirleme sürecinde DDGM’ye danışmanlık yapan, gerek TCDD’ye, gerekse Türkiye’de özel operatör olmaya hazırlanan iki şirkete, Omsan Lojistik ve Kale Nakliyat’a EYS sistemi kuran danışmanlık firması Neti’nin danışmanlarından Türker Ahi ile görüştük. İşte görüşmede öne çıkan noktalar:

Bir özel operatör daha yola çıkıyor

EYS bir süreç yönetim sistemidir

EYS, Avrupa’da eskiden beri kullanılmakta. Ancak 2004 yılından itibaren zorunlu oldu. Amaç kazaların, kaza öncüllerinin, olayların kök sebebini bulmak, takip edilebilirliğini arttırmak.

EYS, 10 başlık altında, demiryolu işletmecisinin süreçleri nasıl kontrol ettiğini, kazayı engellemek için hangi teknoloji, eğitim ve takip yöntemlerini izlediğini ve bir olayın yaşanması durumunda olayın kök nedenine inerek onu nasıl bertaraf edeceğini ortaya koyar.

Amaç sadece lisans almak olmamalı

Böyle bir sistem, kaliteyi ve müşteri güvenini arttırmakta, maliyetleri azaltmaktadır. İyi bir EYS, daha az kaza, daha az operasyonun durması demektir.

Kötü EYS sahibi olmanın riski yüksek

İyi hazırlanan bir EYS’de olay ve kaza zincirleri iyi analiz edilerek olası kazaya sebebiyet verecek tüm göstergeler listelenmiş ve muhtemel bir kaza olmadan engellenmiş olacaktır.

Kötü ve kopya dökümanlarla hazırlanmış EYS ise körlemesine işletmecilik yapmak demektir. Takip edilmeyen, dolayısıyla öngörülmeyen kazalar maddi kayıp ve imaj zedelenmesi ile sonuçlanacaktır. Bu süreç lisans iptaline kadar varabilir. Kötü kurulan bir EYS’nin bakanlıktan revizyon talebiyle geri dönmesi de şirket için zaman ve para kaybı demektir.

 Şirketin EYS’yi kendi başına hazırlaması sakıncalı

Türkiye’deki şirketlerin ekip sayıları oldukça yetersiz. Birçok firmada aynı kişi kaliteden, iş güvenliğinden, bakımdan hatta operasyondan sorumlu olabiliyor. Böyle kişilerin bir de yeni teknoloijleri ve yönetim sistemlerindeki gelişmeleri takip etmesi çok zor.

Bu yoğunluk içinde ekip üyelerinin sistemleri eksik kurması, püf noktaları kaçırması, mevzuatları doğru yorumlayamaması, tanımları bilmemesi ve başkalarını da doğru eğitememesi çok muhtemel.

3. operatör yolda

Sadece sistem kurmuyoruz

Bizler hem firmanın sıfırdan birşeyleri öğrenmeye çalışmasını ve bocalamasını engelliyor hem de personelden ve zamandan tasarruf etmelerini sağlıyoruz. EYS’nin yanı sıra, kaza/olay araştırma, emniyet kültür ve demiryolu risk yönetimi eğitimleri düzenliyor, kişisel emniyet belgelerini veriyoruz. Dünyanın diğer yerlerinde uygulanan sistemleri de tanıtıyoruz.

EYS baştan hazırlanmalı

EYS, tren operatörlüğü lisansı alma sürecinin en başında kurulmalı. Lisans için gereken mesleki yeterlilik kısmı zaten EYS’nin bir parçası.

EYS’den önce yapılması gerekenler de var. OHSAS 18001, ISO 9001 ve ISO 14001 önşartlar. Ayrıca firmanın personel sayılarını, kullanacakları tesisleri, döküman yönetim sistemlerini nasıl kuracaklarını da EYS’ye başlamadan belirlemiş olmalarında fayda var.

EYS’ye tüm kritik personel katılmalı

EYS firmanın yaptığı tüm faaliyetleri kapsamakta. Bu yüzden operasyon, EYS, bakım yönetim sistemi, kalite, iş güvenliği ve insan kaynakları yöneticilerinin bu sürece katılmaları gerekir.

Kapak Fotoğrafı: Türker Ahi ©