Geçtiğimiz hafta Özelleştirme Yüksek Kurulu, Derince Limanı’nın işletme hakkının Safi Katı Yakıt firmasına devrini onayladı.

Bu yazıyı kopyalamamak için 5 neden

Safi Katı Yakıt’ın sözleşmeyi imzalaması ve ödemeyi yapmasının ardından devri bekleniyor.

İzmit bölgesinde 40’ın üzerinde özel liman bulunuyor. Derince Limanı 419 bin m² büyüklüğü ile bölgedeki en geniş alana sahip liman. Ancak deniz trafiğindeki payı oldukça gerilerde. Bölgenin lider üç limanı Tüpraş, Yılport ve Evyap bölge deniz trafiğinin yarıya yakını yüklenirken, Derince Limanı’nın payı %3’lerde kalıyor.

Limanını kendi faaliyetleri için kullanan Tüpraş dışındaki diğer “büyük” limanların konteyner gemilerine odaklandığı görülüyor. Yılport ve Evyap’ın toplam 1 milyon TEU’nun üzerinde bir yıllık kapasitesi bulunuyor.

Derince Limanı ise bugüne kadar konteyner trafiğine odaklanmadı. Bölgenin en geniş limanı olmasına rağmen, çok küçük bir alanı (liman sahasının %2’si) konteyner stoklamaya tahsis eden Derince Limanı, ağırlıklı olarak proje yükleri, otomobiller ve dökme kuru yüklerin elleçlendiği bir liman oldu.

Ancak Türkiye’de konteyner trafiği düzenli ve hızlı büyüyor (yıllık yaklaşık %7). Konteyner hatları ise daha büyük gemilerle taşıma yapabilmek, ve paralel olarak bu tür gemilere uygun liman arayışındalar.

Derince Limanı zaten bölgenin en büyük limanı. Ve yeni imar değişikliği ile Derince Limanı’na, denizi doldurarak mevcut büyüklüğünün iki katına çıkma hakkı verildi. Eğer bu gerçekleştirilirse Derince Limanı 968 bin m² liman alanına sahip olacak. Bu, bölgenin en büyük konteyner limanı olma hedefiyle yola çıkan DP World’ün iki katı. Denizin doldurulması daha uzun bir rıhtım, daha fazla draft ve daha büyük gemilerin kabül edilmesi demek. Derince Limanı’nın yeni yapısıyla birden fazla dev konteyner gemisini (post-panamax vb) aynı anda kabul etmesi olası. Çok güçlü demiryolu bağlantıları da limanın diğer limanlara göre bir başka büyük avantajı olacak.

İzmit’teki mevcut limanların yeni yapılacaklarla karşılaştırması şöyle:
* Liman yatırımı henüz tamamlanmamış olup, veriler sitesinden alınmıştır.
** Derince Limanı’nın genişleme sonrası rıhtım uzunluğu ve konteyner kapasitesi tahmini rakamlardır.

Derince Limanı’nı 39 yıllığına işletecek ve grup olarak dökme yüklere odaklanmış Safi Katı Yakıt’ın böylesi büyük bir yatırıma girişip girişmeyeceği henüz bilinmiyor.

Girişmesi durumunda Derince Limanı bölgenin en büyük konteyner limanı olma hedefine odaklanabilir.

Bugüne kadar fiyat politikası nedeniyle Derince Limanı’nın en düzenli yüklerinden olan dökme yükler (kum, soda vb) ve proje yükleri (ağır makinalar, iş makinaları, tramvaylar vb), muhtemelen rıhtımları uzun süre işgal ettiği için sınırlı sayıda rıhtımda elleçlenecek. Halen dışardan alınan elleçleme/lashing hizmetleri Derince Limanı tarafından verilmeye başlanacak.

Bitmiş otomobiller, gemi kabul ve fiyatlandırma politikası değişmezse Derince’yi tercih etmeye devam edecek. Bugüne kadar firmaların kendi imkanlarıyla gerçekleştirdiği kimi hizmetlerin artık liman tarafından verilmeye başlanması beklenmeli.

MIP Limanı’nda başarıyla uygulanan demiryolu ile daha geniş bir bölgeye hitap etme politikası burada da uygulanabilir. Sakarya, Düzce, Eskişehir, Kütahya ve Ankara’dan düzenli konteyner trenleri başlayabilir.

Türkiye’nin demiryolu bağlantılı limanları

Köseköy Lojistik Merkezi, Derince Limanı’nın geri stok alanı haline gelebilir. Hem konteynerler, hem de trenler için. Bu da uzun süredir atıl kalan Köseköy’ün yeniden hareketlenmesini sağlayabilir.

Kapsamlı bir hizmet verilmesi ve geri stok alanlarının güçlendirilmesi durumunda, liman otomobil merkezi haline gelebilir. Bu bugüne kadar stok alanlarının demiryolu bağlantılı olmamasından dolayı çok sınırlı kalan demiryolu ile otomobil taşımacılığının da yaygınlaşmasını sağlayabilir.

Kapak Fotoğrafı: Eksper Tren ©