TCDD bu yıl içinde üç hattı, Konya-Akşehir, Çerkezköy-Uzunköprü ve Çerkezköy-Kapıkule hatlarını, yeterli talep olmadığı ve zarar ettiği gerekçesiyle kapattı. Kısa bir süre önce Halkalı-Kapıkule treni başladı, ancak Akşehir ve Uzunköprü trenleriyle ilgili tartışmalar devam ediyor.

TCDD az kullanılan yolcu trenlerini durdurdu

Aslında TCDD’nin zarar eden hatları bunlarla sınırlı değil. Hemen tüm hatları, zarar yazıyor. Banliyö hariç diğer tüm yolcu trenlerinde, 2015 yılında gelirlerin giderleri karşılama oranı %19’da kaldı, TCDD yolcu trenlerinde 994 milyon TL zarar yazdı.

TCDD’nin, çok sık sefer yapılan ve doluluk oranı çok yüksek olan banliyö trenlerinde bile zarar ettiği gözüküyor. 2015 yılında, banliyö trenlerinde gelirlerin giderleri karşılama oranı %65’te kaldı, TCDD’nin zararı ise 48,8 milyon TL oldu.

Konya-Akşehir, Çerkezköy-Uzunköprü ve Çerkezköy-Kapıkule trenleri ise en uç örnekleri oluşturuyor. Bu üç trende de, gelirlerin giderlerin sadece %2’sini karşıladığı belirtiliyor.

294 yolcu kapasiteli ve her gün karşılıklı birer sefer yapan Çerkezköy-Uzunköprü trenini sadece 4 ay çalıştı. Çalıştığı dönemde, ortalama 43 yolcu taşıdığı belirtiliyor.

6 ay dayanabilen Konya-Akşehir treni ise neredeyse boş çalıştı. Günde karşılıklı ikişer seferin yapıldığı, 132 yolcu kapasiteli DMU setlerin çalıştığı hatta, en fazla yolcunun taşındığı Eylül ayında 681 yolcu taşındı. Yani tren başına yolcu sayısı 6’nın, doluluk oranı %5’in altında gerçekleşti. Tren bu sürede 1,5 milyon TL zarar etti.

Yolcu treni rekabeti 2019’da kızışacak

Zararın tek sebebi olmasalar da, trenlerin boş gitmesi en önemli etkenlerden. İşte trenlerin yeterince yolcu toplayamamasının başlıca sebepleri:

• Hız: Trenlerin hızı aynı hatta sefer yapan otobüs/dolmuşların gerisinde kaldı.
• Fiyat: Tren fiyatları, otobüs/dolmuş fiyatlarının üstünde kaldı.
• Şehir bağlantısı: Dolmuşlar ve otobüsler, yolcularını şehrin daha merkezi yerlerine bırakırken, tren garlarından şehir merkezlerine ulaşım daha sıkıntılı oldu.
• Sıklık: Otobüs ve dolmuşlar, trenlerden daha sık sefer yaptı, saatleri en çok talep gören saatlere göre düzenlendi.
• Bağlantılı seferler: Bağlantılı trenlerle başka yerlere gitme imkanı ya hiç olmadı, ya da çok sınırlı kaldı (Sadece Konya Garı’ndan Ankara’ya hızlı tren bağlantısı). Otobüsler ise, otogarlardan çok sayıda destinasyona giden bağlantılı otobüs hizmeti sundular.
• Alışkanlık: Yeni düzenlenen seferler, alışkanlık yaratacak kadar uzun sürmedi. Demiryolu sendikası BTS’nin açıkladığı rakamlara göre, Çerkezköy-Uzunköprü ve Çerkezköy-Kapıkule trenlerinde doluluk oranı aylar itibariyle %8-%20-%23 ve %28 olarak gerçekleşti.

Kapak Fotoğrafı: Onur Uysal ©

İlgili Yazılar:
TCDD’nin Zararı – 2. Bölüm
TCDD’nin Zararı – 1. Bölüm