TCDD bu yıl içinde üç hattı, Konya-Akşehir, Çerkezköy-Uzunköprü ve Çerkezköy-Kapıkule hatlarını, yeterli talep olmadığı ve zarar ettiği gerekçesiyle kapattı.
Aslında TCDD’nin zarar eden hatları bunlarla sınırlı değil. Hemen tüm hatları, zarar yazıyor. Banliyö hariç diğer tüm yolcu trenlerinde, 2015 yılında gelirlerin giderleri karşılama oranı %19’da kaldı, TCDD yolcu trenlerinde 994 milyon TL zarar yazdı.
TCDD’nin, çok sık sefer yapılan ve doluluk oranı çok yüksek olan banliyö trenlerinde bile zarar ettiği gözüküyor. 2015 yılında, banliyö trenlerinde gelirlerin giderleri karşılama oranı %65’te kaldı, TCDD’nin zararı ise 48,8 milyon TL oldu.
Konya-Akşehir, Çerkezköy-Uzunköprü ve Çerkezköy-Kapıkule trenleri ise en uç örnekleri oluşturuyor. Bu üç trende de, gelirlerin giderlerin sadece %2’sini karşıladığı belirtiliyor.
294 yolcu kapasiteli ve her gün karşılıklı birer sefer yapan Çerkezköy-Uzunköprü trenini sadece 4 ay çalıştı. Çalıştığı dönemde, ortalama 43 yolcu taşıdığı belirtiliyor.
6 ay dayanabilen Konya-Akşehir treni ise neredeyse boş çalıştı. Günde karşılıklı ikişer seferin yapıldığı, 132 yolcu kapasiteli DMU setlerin çalıştığı hatta, en fazla yolcunun taşındığı Eylül ayında 681 yolcu taşındı. Yani tren başına yolcu sayısı 6’nın, doluluk oranı %5’in altında gerçekleşti. Tren bu sürede 1,5 milyon TL zarar etti.
Zararın tek sebebi olmasalar da, trenlerin boş gitmesi en önemli etkenlerden. İşte trenlerin yeterince yolcu toplayamamasının başlıca sebepleri:
Hız
Trenlerin hızı aynı hatta sefer yapan otobüs/dolmuşların gerisinde kaldı.
Fiyat
Tren fiyatları, otobüs/dolmuş fiyatlarının üstünde kaldı.
Şehir bağlantısı
Dolmuşlar ve otobüsler, yolcularını şehrin daha merkezi yerlerine bırakırken, tren garlarından şehir merkezlerine ulaşım daha sıkıntılı oldu.
Sıklık
Otobüs ve dolmuşlar, trenlerden daha sık sefer yaptı, saatleri en çok talep gören saatlere göre düzenlendi.
Bağlantılı seferler
Bağlantılı trenlerle başka yerlere gitme imkanı ya hiç olmadı, ya da çok sınırlı kaldı (Sadece Konya Garı’ndan Ankara’ya hızlı tren bağlantısı). Otobüsler ise, otogarlardan çok sayıda destinasyona giden bağlantılı otobüs hizmeti sundular.
Alışkanlık
Yeni düzenlenen seferler, alışkanlık yaratacak kadar uzun sürmedi. Demiryolu sendikası BTS’nin açıkladığı rakamlara göre, Çerkezköy-Uzunköprü ve Çerkezköy-Kapıkule trenlerinde doluluk oranı aylar itibariyle %8-%20-%23 ve %28 olarak gerçekleşti.
Kapak Fotoğrafı: Onur Uysal ©
Eskiden TCDD,trenlerin yavaş gitmesini fiyat farkı ile kapatırdı.Fiyatlar otobüslerin çok altında olduğu için yolcu seyahat süresine bakmazdı.Trenlerin hızı artmış olsa bile bilet fiyatları aynı tutulmalıydı.