Demiryolu, özel operatörlerin de rekabete katıldığı son iki yılda hissedilir bir büyüme yaşasa da, beklenen büyük atılım henüz gerçekleşmedi.

Ancak bazı projelerin hayata geçirilmesi ile yük taşımacılığında ciddi bir sıçrama sağlanabilir.

İşte çözüm bekleyen ve yük trenlerinin önünü açacak 7 proje:

Ankara geçişi

Türkiye’nin batısını doğusuna bağlayan en kısa yol, Ankara geçişi yük trenlerine kapalı. Bu yüzden, İzmit’ten yola çıkan bir tren, Kayseri’ye ancak Konya üzerinden ulaşabiliyor. Bakü-Tiflis-Kars hattı üzerinden İstanbul’a ulaşmaya çalışan trenler de aynı uzun yolu kullanıyor. Körfez Ulaştırma’nın Derince-Kırıkkale trenleri de Konya üzerinden gidenler arasında.

Yol Başkentray banliyö trenlerine ve Ankara’dan kalkan doğu yönlü yolcu trenlerine açık olsa da, yük trenlerine halen izin verilmiyor.

Marmaray geçişi

Marmaray’dan yük trenlerinin geçişi, özellikle Avrupa’da merakla beklenen bir konu. Halen Avrupa ile Asya’yı yük trenleri feribotla geçiyorlar. Ancak feribot zamanla yarışan konteyner trenleri için öngörülemezlik demek. Bu yüzden Avrupa trenlerinin son noktası Halkalı olageldi.

Marmaray’dan yük trenlerinin geçişi ile ilgili hazırlıklar devam ediyor. Yük trenleri, banliyö trenlerinin sefer yapmadığı gece boyunca hızlı tren ve yük trenlerine ayrılan 3. hattı kullanarak geçecek.  

Samsun hattı

Samsun’u Sivas’a bağlayan demiryolu hattı, yenileme çalışmaları nedeniyle Eylül 2015’den bu yana kapalı. Karadeniz’in iki demiryolu bağlantısından biri olan Samsun Limanı, Samsun-Kavkaz demiryolu feribotu ve Türkiye’nin ilk lojistik merkezlerinden Gelemen Lojistik Merkezi trenlerle buluşamıyor.

Yenileme projesinin kontrat süresi 2017 sonuydu. Ardından 2019 Ocak ayında açılacağı duyuruldu. Hala açılmadı.

Çerkezköy-Halkalı sinyalizasyonu

Türkiye-Avrupa trafiğinin yükünü çeken 81 km uzunluğundaki Çerkezköy-Halkalı hattı halen sinyalsiz. Bu hattı kullanacak trenler, bir önceki trenin güzergahı tamamlamasını bekliyorlar. Sinyalizasyon olmamasının kapasiteyi neredeyse iki saatte bir trene düşürdüğü bu hatta günde 6 yolcu treni ve en az 4 yük treni çalışıyor. Yani kapasitenin sınırlarına gelindi.

Sinyalizasyon ihalesi 2018 sonunda yapıldı, süre 450 gün. Yani 2020’nin ilk çeyreğinde bitmesi bekleniyor.

Aktau-Bakü-Kars-İstanbul konteyner hattı

Ekim 2017’de açılan Bakü-Tiflis-Kars hattında bugüne kadar yaklaşık 200 bin ton yük taşındı. Türkiye ile Çin, Rusya, Kazakistan ve Türkmenistan arasında taşınan yüklerde bu hat kullanılıyor. Ancak Avrupa ile Türkiye arasındakine benzer çıkış günleri, transit süresi ve tarifesi belli konteyner hatları henüz bu güzergahta oluşmadı.

Bandırma feribotu

Ege Bölgesi’ni Avrupa’ya bağlayacak Bandırma-Tekirdağ feribotu, Bandırma’daki rampanın tamamlanmasını bekliyor. Feribotun devreye alınması durumunda, İzmir-Kapıkule demiryolu mesafesi yarıya inecek, İzmir, Manisa gibi önemli merkezlerden Avrupa’ya daha hızlı ve daha ucuza taşımacılık mümkün olacak.

Derince-Tekirdağ feribotunun başlaması çok sancılı olmuştu. Bandırma-Tekirdağ feribotunun, buradaki deneyimlerden de faydalanılarak kısa sürede başlaması bekleniyordu, olmadı.

Irak bağlantısı

Türkiye’yi Nusaybin üzerinden Suriye ve Irak’a bağlayan demiryolu hattı 2014 yılından bu yana kapalı. Suriye’deki savaşın yol açtığı güvenlik sorunları nedeniyle, Gaziantep’ten sınırı takip ederek Nusaybin’e ulaşan hat kapatılmıştı. Özellikle Irak’la ticarette aktif kullanılan demiryolu, Suriye’deki durumun düzelmesinin yanı sıra elden geçirilmeyi de bekliyor.

Kapak fotoğrafı: Onur Uysal ©