Yaz boyu sakin geçen demiryolu gündemi, geçen hafta peşi sıra meydana gelen 3 tren kazası ile sarsıldı.

Yerköy kazasında yaralılar var

İlk kaza 7 Ekim’de Yozgat Yerköy yakınlarından meydana geldi. Kayseri yönüne gitmekte olan bir yük trenine, aynı yönde gitmekte olan bir başka yük treni arkadan çarptı. Kazada iki makinist ağır yaralandı. Birleşik Taşımacılık Sendikası, kazaya ilişkin yaptığı açıklamada, bir az işçiyle çok iş yapılmaya çalışılması, işçi güvenliğine ilişkin gerekli yatırımların yapılmaması ve etkin bir trafik yönetim sisteminin kurulmamasını kazaya gerekçe gösterdi.

Körfez kazası ucuz atlatıldı

Hemen ardından 8 Ekim’de, Kocaeli’nin Körfez ilçesinde bir yük treni, benzin dolu bir yük trenine arkadan çarptı. Yürekleri ağızlara getiren kazada can kaybı veya yaralanma olmadı, kaza maddi hasarla atlatıldı.

Kalecik’te bilanço ağır

Üçüncü ve en ağır kaza ise karşılıklı hareket eden iki trenin kafa kafaya çarpışması şeklinde oldu. Kayseri-Çankırı hattında iki yük treni Ankara’nın Kalecik ilçesi yakınlarında çarpıştı. İki makinist hayatını kaybetti, iki makinist de yaralandı. Bu kazaya ilişkin soruşturma halen devam ediyor.

Sinyalizasyon hatası mı?

Aynı hafta içinde meydana gelen 3 kaza, hemen dikkatleri sinyalizasyona yöneltti. Ancak Kalecik kazasının gerçekleştiği hat, sinyalizasyonu tamamlanmış bir hat. ETCS L1 seviyesindeki sinyalizasyonun, böyle bir kazanın önüne rahatlıkla geçebiliyor olması gerekiyordu. Bu sinyalizasyon, lokomotif içinde sinyalizasyona uygun teçhizatın olması durumunda makinisti uyarıyor ve uyarının dikkate alınmaması durumunda treni durduruyor.

Yerköy ve Körfez’de ise ETCS L0 seviyesinde sinyalizasyon bulunuyor. Bu seviye sinyalizasyonda lokomotifler içindeki ATS cihazları, makinistin bir sinyal ihlali yapması durumunda, yani kırmızı yanan bir ışığı geçmesi durumunda, treni durduruyor.

Türkiye’nin yeni sinyalizasyon haritası

Ankara hızlı tren kazası demiryolunda sinyalizasyon konusunu çok daha fazla kişinin yakından takip etmesine yol açtı.

21 Oca 1920 Oca 19

Makas hatası mı?

Olası sebep olarak gündeme gelen bir konu da makas hatası. Makas hatası, trenin gitmesi gereken hat yerine, başka bir hatta yöneltilmesi anlamına geliyor. Ankara’daki hızlı tren kazasında, makasçının Ankara’dan çıkan treni, gidiş değil geliş yönündeki hatta yönlendirdiği ortaya çıkmıştı. Kaza yerinde iki hattın bulunduğu ve bir trenin bekleme yaptığı sırada meydana gelen Körfez kazasında, trenlerden birinin makas hatası ile yanlış hatta yönlendirilmiş olması olası. Kazanın çok hafif atlatılması, arkadan çarpan trenin çok yavaş gittiğini, bu da bir makas bölgesinden geçtiğini düşündürüyor.

12 soruda Ankara tren kazası

Bugün sabah saatlerinde Ankara’da meydana gelen hızlı tren kazasında 9 kişi hayatını kaybetti, 86 kişi yaralandı.

13 Ara 1830 May 19

Makinist hatası mı?

Öncelikle şunu söylemek lazım: Sinyalizasyon sistemlerinin düzgün çalıştığı bir yerde makinist hatası ile trenler çarpışmaz.

Makinistlere ve merkezi yönetim ekibine, sinyalizasyonun veya lokomotif içi teçhizatın çalışmaması durumunda yük binmekte. Hızlı tren hatları dışında hemen hemen tüm demiryolu ağının tek hatlı olduğu ülkemizde, TMİ (Trenlerin merkezden idaresi) sisteminde, makinistler istasyondan çıkış yapmadan önce telsizle onay alıyorlar. Ancak dağlık coğrafyalar telsizle haberleşmede sıkıntılar yaşatabiliyor.

Sinyalizasyonun önemi daha da artıyor

Ülkemizde pandemi nedeniyle halen hızlı tren hatları hariç hiçbir yolcu treni çalışmıyor. Hatlardaki bu boşluk, yük tarafında, özellikle de uluslararası hatlarda artan taleple kısmen dolmuştu. Dahası, serbestleşmeyle birlikte demiryollarında verimlilik daha fazla ön plana çıktı, seferler hızlandı, daha az ekipmanla daha fazla taşıma yapılmaya başlandı. Önümüzdeki günlerde, yolcu trenlerinin yeniden başlaması, bazı hatların mevcut kapasitelerinin sınırına gelinmesine yol açabilir. Çok ciddi yolcu trafiğinin yine ciddi yük trafiğiyle beraber aktığı Adana-Mersin, İzmir-Balıkesir, İzmir-Aydın, İstanbul-Kapıkule ve Yerköy kazasının gerçekleştiği Kırıkkale-Kayseri gibi rotalarda etkin bir trafik yönetimi büyük önem taşıyor.

Sinyalizasyon sistemleri, hem aynı hattan daha fazla tren geçmesini sağlayarak verimliliği arttırıp maliyetleri düşürürken, hem de kazaların minimuma indirilmesini sağladığından, yatırımlar içinde öncelik verilmeyi kesinlikle hak ediyor.

Kapak fotoğraf: BTS ©