Türkiye’de demiryolu taşımacılığı sektöründe bir süredir hızlı bir konsolidasyon ve beraberinde bir daralma süreci yaşanıyor.

Geçtiğimiz iki yılda sektörde yaşanan gelişmeler şöyle:

• Türkiye’nin en eski konteyner hatlarından biri Türkiye’den çekildiğini açıkladı.
• Eski hatlardan bir diğeri çıkışlarını Türkiye’den İtalya’ya kaydırdı.
• Multimodal taşımacılığa başlayan bir firma kısa bir süre sonra tüm faaliyetlerini durdurdu.
• Büyük lojistik firmalardan biri, başladığı konteyner hattını bir sene kadar çalıştırdıktan sonra sona erdirdi.
• Önemli bir vagon yatırımı yaparak Avrupa’ya hat kuran lojistik firmalardan biri hattını kapattı.
• Avrupa’nın önde gelen lojistik firmalarından biri, Türkiye’deki demiryolu departmanını tümüyle kapattı.
• Demiryolu ile konteyner taşımacılığı için büyük bir terminal yatırımı yapan bir firma, karayolu rekabeti nedeniyle demiryolu taşımalarını gözden geçirme kararı aldı.

Değişim o kadar çarpıcı ki, Avrupa yönlü taşımalarda 2012 yılının lider demiryolu firmaları listesinde bulunan sekiz firmadan üçünün artık bu yönde bir taşıması bulunmuyor, bir tanesi satın alındı. Artık firmaların taşıma miktarları yayınlanmıyor, ancak büyük değişiklikler olduğu muhakkak.

Avrupa yönlü taşımalara göre daha deorganize olan doğu yönlü taşımalarda da benzer bir süreç yaşanmakta. Önce Suriye ve Irak bağlantılarının, ardından da Gaziantep-Mardin-Nusaybin hattının kapanmasıyla bu bölgelerde kuvvetli olan demiryolu firmaları kan kaybettiler. Özellikle Irak taşımalarında kuvvetli bazı firmalar demiryolu taşımacılığından çekildi.

Doğu yönlü açık tek demiryolu bağlantısı olan İran’a ise taşımalar artıyor. Ancak bu artışın da yol açtığı sıkışıklığın transit süreyi arttırması, firmaları farklı çözümlere yöneltiyor. Bu hatta da, bir konsolidasyon yaşanmakta, İran ayağı güçlü firmaların payı hızla artıyor.

Gelişmeler yurtiçi taşımaları da etkiledi. Yol yapım çalışmaları ve buna bağlı kapamalar, uzun yıllar demiryolu ile yapılagelen bazı taşımaların karayoluna dönmesine sebep oldu. Bazı firmalar demiryolu faaliyetlerini askıya aldılar. Öte yandan, yapılan açıklamalar, bazı demiryolu firmalarının da demiryolunda büyümeye devam ettiğini, etmek istediğini gösteriyor.

Bu gelişmelerin kaçınılmaz sonuçlarından biri de, çok sayıda demiryolu profesyonelinin sektörün dışına çıkması oldu. Demiryolunda önemli projelerden tanıdığımız, uzun yıllarını demiryoluna veren çok sayıda meslektaşımız artık bu alanda çalışmıyorlar.