İran’a yönelik BM, AB ve ABD tarafından uygulanan ambargo geçtiğimiz günlerde resmen kalktı.

Bu yazıyı kopyalamamak için 5 neden

250 milyar dolarlık bir ticaret hacmi yaratması beklenen ambargo sonrası dönemin yolunu gözleyenler arasında petrol şirketlerinden uçak üreticilerine hemen bütün sektörler yer alıyor.  Önümüzdeki 10 sene içinde demiryoluna 10 milyar USD yatırım planlayan İran, demiryolu firmalarının da iştahını kabartıyor.

Peki, bölgedeki transit trafiğinden neredeyse en az payı alan Türkiye demiryolları, bu yeni durumdan faydalanabilecek mi? İşte Avrupa’yı İran’a bağlayan Türkiye demiryolu hattı için bir SWOT analizi:

Güçlü Yanlar

• Avrupa’yı İran’a bağlayan en kısa demiryolu hattı.
• Avrupa ve İran ile aynı demiryolu aralığına sahip, Avrupa’dan demiryolu ile aktarmasız taşımanın tek yolu.
• Son dönemdeki yatırımlar nedeniyle, çok sayıda yerli ve yabancı demiryolu firması Türkiye’de faaliyet gösteriyor.
• Demiryolu lojistiğinde İran ile kurulu ilişkiler var.
• İran yönlü uluslararası demiryolu trafiğinin büyük bir kısmı TCDD vagonlarıyla yapılıyor.
• İran’ın deniz konteyner hat bağlantıları zayıf.
• Ray ve demiryolu aracı taşımaları için demiryolu en avantajlı taşıma modu.

Zayıf Yanlar

• Van Gölü geçişi yavaş, kapasite düşük, feribotlar çok kısa.
• İran bağlantısında güvenlik sıkıntıları yaşanıyor.
• Avrupa sınırından (Kapıkule) İran sınırına (Kapıköy) olan transit süre, iki feribot aktarması, sadece geceleri taşıma yapılabilen Köseköy-Bilecik hattı gibi kısıtlar nedeniyle çok uzun.

Çin Avrupa bağlantısında Rusya ve Türkiye

Olanaklar

• İran ile kültürel yakınlık Türk firmalarının önünü açabilir.
• Van Gölü’ne gelecek yeni feribotlar kapasite sorununu kısmen çözebilir.
• Marmaray bağlantılarının tamamlanıp yük trenlerine açılmasıyla transit süre kısalabilir.
• Türkiye, İran’ın ihtiyaç duyduğu altyapıya malzeme tedarik edebilecek kapasitede.
• Serbestleşme ile Türkiye’deki demiryolu taşımaları hızlanabilir.

Türkiye Çin-Avrupa trafiğinde Rusya’nın yerine oynayabilir mi?

Tehditler

• İran ihtiyaçlarını ilişkilerini hızla geliştirdiği Orta Asya ülkeleri, Hindistan ve Çin’den karşılayabilir.
• İran-Türkmenistan-Kazakistan demiryolu bağlantısı Rusya ve Hazar Denizi üzerinden yapılacak taşımalarda güçlü bir alternatif yaratabilir.
• İran-Azerbaycan demiryolu bağlantısı tamamlanarak Karadeniz ve Viking Treni ile Avrupa bağlantısını sağlayabilir.
• Türkiye’de demiryolu taşımacılığının serbestleşmesi sürecinde mevcut yurtiçi taşımalara ilişkin rekabet transit yükleri gölgede bırakabilir.

Kapak Fotoğrafı: V. ©