Türkiye halen Rusya üzerinden devam eden Çin-Avrupa trafiğini kendisine çekmek istiyor.

Son dönemdeki bazı politik gelişmeler de Türkiye üzerinden geçecek bir rotaya avantaj sağlayabilir.

Ancak, rekabet sadece Rusya ve Türkiye üzeri rotalar arasında değil. Rekabet asıl olarak denizyolu ile, yani konteyner hatları ile. Çin-Avrupa demiryolu hattı son dönemde çok hızlı gelişti, ve bunun temel sebebi maliyet, transit süre ve servis kalitesinde çok rekabetçi bir hizmet sunabilmelerinden sonra gerçekleşti.

Dolayısıyla, eğer herhangi bir sebeple Rusya üzerinden trafik dursa bile, Türkiye’nin, benzer hizmet kalitesine ulaşmadan bu hattan anlamlı bir miktarı çekmesi mümkün olmayacaktır.

Bu yüzden Rusya hattının neleri başardığını, ve Türkiye hattının neleri yapabileceğini inceleyelim:

Fiyat

Bir 40’ konteynerin Çin’den Almanya’ya taşınmasının maliyeti ortalama aşağıdaki fiyatlara mal olmaktadır:

Türkiye üzerinden benzer bir taşıma henüz yapılmadığı için, henüz bir fiyat yok. Ancak bazı bilgileri birleştirerek bir sonuca ulaşmak mümkün:

Bu yıl içinde Çin’den Gürcistan’a bazı deneme taşımaları yapıldı ve hattın düzenli olması durumunda fiyatın 6500 USD civarında olması bekleniyor.

Türkiye’nin Avrupa yakasından Orta Almanya’ya çalışan konteyner servislerinin terminalden terminale fiyatı da min 1200 € (1300 USD).

TCDD’nin tek bir 40’ konteyner için Kars’tan Avrupa yakasına taşıma fiyatı yaklaşık 900 € (1000 USD). Bu elbette düzenli bir blok tren için daha farklı olacak.

Bu üç rakamın toplamı 8800 USD yapıyor ki, Rusya hattı kadar rekabetçi bir seviyeye gelebilmesi için en az %10’luk bir indirim gerekiyor.

Transit süre

Çin-Avrupa trafiğinde mevcut modlarla ilk ve son taşıma dahil transit süreler yaklaşık şöyle:

Rusya üzerinden çalışan konteyner hatlarının terminalden terminale transit süresi 15 gün.

Bu sene yapılan deneme trenlerinin Çin’in Urumçi bölgesinden Tiflis’e gelmesi 8 gün sürdü. Urumçi’nin Çin’in sanayileşmiş doğu bölgelerine uzaklığı 3000 km. Bu mesafenin katedilmesi en az 3 gün sürmekte.

Türkiye-Avrupa arası çalışan konteyner trenlerinin Münih’e ulaşması minimum 4 gün sürüyor.

Bir blok trenin Ahılkelek’ten Avrupa yakasına ulaşması için 1800 km katetmesi gerekiyor. Marmara Denizi’nin feribotla geçişi de bir gün almakta. Marmaray tünel geçişi de, sadece geceleri 4-5 saat açık kalacağından, benzer bir süre alabilir. Dolayısıyla, bugünkü şartlarda Türkiye geçişinin de 5 gün alacağını söyleyebiliriz.

Bunların toplamı 20 gün yapıyor ki, mevcut Rusya üzeri hattan %33 daha fazla. Dolayısıyla, transit süre, Çin-Avrupa trafiğine aday olabilmesinin önündeki en büyük engel olarak duruyor.

Kapak Fotoğrafı: FELB ©