Özellikle Türk tırları tarafından, “pocket” vagonların kullanıldığı dorse trenlerine yönelik talep hızla artarken, bir başka sistem, ağırlıklı olarak Fransa’da 10 yıldır yarı römorkların taşınmasında kullanılıyor: LOHR Sistemi.

Dorse treni savaşları

Özel dizayn edilmiş LOHR vagonlara dayanan bu sistem, “pocket” vagonların kullanıldığı sistemden yatay yüklemenin mümkün olmasıyla (yarı römorkların kaldırılarak değil çekilerek yüklenmesi) , RoLa vagonlarından ise 4 m yüksekliğindeki yarı römorkların Avrupa’daki hemen her rotada trenle taşınabilmesine izin vermesiyle farklılaşıyor. LOHR sistemi, 4 m yarı römorkların, Avrupa’nın en dar gabarileri olan Fransa ve İsviçre’de de taşınmasına imkan veriyor (P390/UIC GB1 gauge). 6 akslı Sdmrss vagonda bulunan iki hazne kendi ekseninde dönebiliyor ve böylece çekicilerin yarı römorklarını sürerek yüklemesine izin veriyor. Halen Fransa, İtalya ve Lüksemburg’da 185 Modalohr (LOHR vagonların ilk versiyonu) hizmet veriyor. TEN işaretine sahip ve daha alçak yeni versiyon LOHR UIC’lerden de 383 adet sipariş verilmiş durumda.

LOHR sistemi, özel vagonlara ek olarak, özel dizayn edilmiş ve özel donanıma sahip terminallere ihtiyaç duyuyor. Bu terminallerde alçaltılmış ray hatları (veya yükseltilmiş yükleme platformları) ile vagonların haznelerinin kendi ekseninde döndürülmesini sağlayacak yere monte edilmiş cihazlar bulunuyor. Bu terminaller, bir komple trenin 30 dakikada yüklenip boşaltılmasını mümkün kılıyor. 550×80 metre boyutlarındaki bir LOHR terminalinde günde 8 trenin boşaltılması ve yüklenmesi sağlanabiliyor. Çapraz yükleme yapılmasından dolayı terminalde aynı anda 180 yarı römorkun park etmesi mümkün oluyor. Yatay yükleme yükleme/boşaltmanın kataner hatları altında yapılmasına olanak veriyor.

LOHR Demiryolu Sistemi. Foto: Lohr Industrie ©

LOHR sistemi halen 4 terminalde kullanılmakta: Aiton (Fransa), Orbassano (İtalya), Le Boulou (Fransa) ve Bettembourg (Lüksemburg). 2016’ya kadar açılması planlanan 4 yeni terminal de inşa halinde. Calais Limanı (Fransa), Dourges (Fransa), Tarnos (Fransa) and Dudelange (Lüksemburg).

Halen iki hatta Modalohr vagonlarla yarı römorklar taşınmakta. Aiton – Orbassano arasında, 175 km mesafede, günde karşılıklı 4 trenin kaldırıldığı hat, FS (İtalyan Demiryolları) ve SNCF (Fransız Demiryolları) ortaklığı ile kurulan Autostrada Ferroviaria Alpine (AFA) tarafından işletiliyor. Hatta yılda yaklaşık 32 bin yarı römork taşınıyor.

1040 km olan Bettembourg – Le Boulou arasında, SNCF, CFL (Lüxemburg Demiryolları) ve Modalohr ortaklığında kurulan Lorry-Rail tarafından işletilen hatta da her gün karşılıklı 4 tren çıkarılıyor. Bu hatta yıllık 45 bin yarı römork taşınıyor.

Le Boulou LOHR Terminali. Foto: Lohr Industrie ©

Halen inşaatı devam eden terminaller tamamlandığında açılacak olan Dourges – Tarnoscurrently hattı ise SNCF’nin iştiraki olan VIIA tarafından işletilecek. Bu hatta yılda 80 bin yarı römork taşınması planlanıyor.

Çok hızlı yükleme/boşaltma imkanı veren ve gabari sınırlamalarını aşan bu sıra dışı sistem ciddi bir başlangıç yatırımı gerektiriyor. Bir terminale LOHR sisteminin kurulumu, sistemin büyüklüğüne (platform sayısı) bağlı olarak 200 bin ile 30 milyon Euro arasında değişiyor. Yeni LOHR UI vagonlarının fiyatı 400 bin €’ya kadar çıkıyor. Bu miktar bir “pocket” vagon fiyatının yaklaşık iki, 90’ konteyner vagon fiyatının yaklaşık üç katı.