Demiryollarında serbestleşme ile artan beklentiler, limanları da yeni döneme ayak uydurmaya zorluyor.

Türkiye’de demiryolu bağlantılı limanların sayısı az değil. Ancak Mersin ve Alsancak limanları dışında demiryolu bağlantısının limanlara katkısı sınırlı kaldı. Bazı büyük limanların demiryoluna bağlanmaları oldukça zor, kimileri ise liman sahalarını demiryolu ile bölmeye razı değil.

Hangi limanların demiryolu bağlantısı var?

Ancak durum değişiyor.

Büyük hub limanların mevcut dar alana sıkışmış limanların yerini almaya başlaması, Bakü-Tiflis-Kars hattından demiryolu ile gelecek yükler, daha geniş bir alana hitap edilmek istenmesi liman yönetimlerini demiryolu seçeneklerini daha ciddi bir şekilde düşünmeye zorluyor.

Serbestleşme, zaten demiryolunun başarılı liman bağlantıları oluşturduğu Kayseri, Denizli, Aydın, Konya, Gaziantep gibi noktalardan limanlara, daha büyük miktarda yükün, daha hızlı ve düzenli akmasını sağlayabilir.

Mali ve organizasyon yetenekleri kuvvetli özel operatörlerin sunduğu demiryolu hizmetleri, beraberinde verilen depoculuk vb katma değerli hizmetlerle birlikte daha çekici hale gelebilir. Nitekim, iç bölgelerde özel firmalar tarafından kurulan konteyner terminalleri her geçen gün etkinliğini ve pazar payını arttırıyor.

Limanlar arası rekabetin kızıştığı ve demiryolunun fark yaratabileceği dört bölge öne çıkıyor:

Trakya

Bölgedeki demiryolu bağlantılı tek liman olan Tekirdağ limanının yeniden özelleştirme programına alındı.

Yakın dönemde açılan ve çevre ülkeleri de kapsayan bir hub limanı olmayı hedefleyen Asya Port’un demiryolu bağlantısı yok, ancak demiryoluna mesafesi fazla değil.

Demiryolunda kim ne yapacak – Özel tren operatörleri

Doğu Marmara

İzmit körfezindeki özellikle üç liman arasında konteyner rekabeti büyüyor. Son dönemde öne çıkan DP World Yarımca’nın direkt demiryolu bağlantısı yok.

Bölgedeki en büyük konteyner limanı olma iddiasını taşıyan Safi Port ise, güçlü demiryolu bağlantılarına sahip olması ile dikkat çekiyor.

Ege

Ege de rekabetin kızıştığı bölgelerden biri. TCDD tarafından işletilen Alsancak limanı güçlü demiryolu bağlantılarına sahip ve konteyner trafiğinde etkili.

Özellikle Nemrut körfezi limanları son dönemde hızlı büyüdü. Körfezin demiryolu bağlantıları güçlendiriliyor. Nemport’un doğrudan demiryoluna bağlanması çalışmaları sürüyor.

Demiryolunda kim ne yapacak – “Forwarder”lar

Akdeniz

Mersin Port demiryolunu uzun süredir çok etkin olarak kullanan bir liman. Bakü-Tiflis-Kars hattından limanlara akacak yükler için güçlü bir alternatif. Ancak bölgede demiryolu bağlantısı olan tek liman değil.

Kapak Fotoğrafı: Asya Port ©